%51 saldırısı nedir?

%51 saldırısı Bitcoin’e (ya da başka bir blockchain ağı’na) tek bir kişi ya da organizasyonun hash oranının çoğunluğunu kontrol altına alarak yaptığı ve ağda bozulmalara sebep olmakla muhtemel saldırıdır. Diğer bir deyişle, %51 saldırganı, kendi istediği doğrultusunda işlemlerin sıralamasını değiştirebilecek ya da bu işlemleri saf dışı bırakabilecek yeterli madencilik gücüne sahiptir.

Böylesi bir saldırı, kötü niyetli oluşumun kontrol elindeyken yaptığı işlemleri geri çevirmesini ve dolayısıyla yüksek ihtimalle çift-harcama sorununun oluşmasını olası kılar. Başarılı bir çoğunluk saldırısı saldırganın bazı ya da tüm işlemlerin onaylanmasını engellemesini ya da diğer madencilerin tamamının ya da bir kısmının kazılarını engellemesini (madencilik manipülasyon) sağlayabilir.

Diğer bir değişle, saldırganın diğer kişilerin işlemlerini tersine çevirmesine ya da işlemlerinin ağa yayınlanmasının engellemesine izin vermez. Blok ödülünün değiştirmek, hiç yoktan coin yaratmak ya da başkalarından madeni para çalmak diğer çok düşük olasılıklı senaryolardır.

Address

Genellikle kripto para biriminin nereye gönderileceğini belirten Alfa sayısal karakterlerden oluşan bir tanımlayıcıya verilen isimdir.

Altcoin Nedir?

Altcoin, Bitcoin’e alternatif bir kripto para birimi veya sanal para birimidir . Her altcoin kendi kurallarına göre çalışır. Bitcoin ’e ilginin artmasıyla birlikte üretilen şifrelerin zorlukları da buna paralel olarak artmıştır ve bu durum farklı bitcoin türevlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Başka bir manada “Alternative Coin” ifadesinin kısaltılmış şekli olarak adlandırılan altcoin, Bitcoin’den sonra üretilen diğer tüm dijital para birimlerini ifade etmektedir. İlk altcoin olarak kripto dünyasında yer alan Namecoin, 2011 yılında dijital para olarak sunulmuştur ve kendisinden sonra gelen altcoin’lere temel hazırlamıştır.

All-Time-High (ATH)

Kripto para biriminin fiyat olarak tarihteki en yüksek seviyesine verilen isim.

All-Time-Low (ATL)

Kripto para biriminin fiyat olarak tarihteki en düşük seviyesine verilen isim.

Anti-Money Laundering (AML)

Bir dizi uluslararası yasa, kripto para birimleri yoluyla para aklayan suç örgütlerini veya şahısları sınırlandırmak için getirilmiş kurallara verilen isim.

Airdrop

Sözlük anlamı havadan gelen yardım olan airdrop blockchain ve kriptopara ekosisteminde yeni projelerin tokenlerini ücretsiz olarak dağıtması anlamına gelir. Tanıtım yapmak ve bir topluluk oluşturmak amacıyla ve/veya stratejik bazı sebeplerle projenin tokenleri kişilere ücretsiz olarak dağıtılır. Bunada Airdrop denir.

Algorithm

Problem çözme ya da hesaplama işlemlerinde, bir bilgisayar tarafından izlenecek bir süreç ya da kurallar serisini bildirir.

Atomic Swap

Bir kripto parayı merkezi bir sistem kullanmaksızın başka bir kripto paraya çevirme durumudur. Buna borsalarda dahildir.

Arbitraj Nedir?

Arbitraj, kısaca açıklamak gerekirse, farklı piyasalarda işlem gören aynı menkul kıymetin, paranın veya değerli madenin fiyatının farklı olması durumunda eş zamanlı olarak düşük fiyatlı piyasadan alınıp yüksek fiyatlı piyasada satılarak risksiz kar elde etmektir. Bu ürünler, altın gibi değerli maden veya hisse senedi gibi menkul kıymet olabilir. Buradaki amaç, tamamen risksiz bir şekilde kar elde etmektir. Günümüzde en çok sorulan sorulardan biri Arbitraj, yani risksiz kar elde etmek, nasıl yapılır?” sorusudur. Bunun için büyük ölçekli ve küresel olarak tanınmış birçok firma arbitraj fiyatlama modelleri oluşturarak bu soruya yanıt aramaktadır. Ancak günümüz sermaye piyasaları ve para piyasaları koşullarında bu sanıldığından daha zordur. Zira artık neredeyse bütün piyasalar iç içe girmiştir ve bilgi paylaşımı inanılmaz hızlara ulaşmıştır. Bu yüzdendir ki, manuel olarak, herhangi bir piyasada yanlış fiyatlama yakalamak ve bu sayede arbitraj yaparak kar elde etmek giderek zor bir hal almıştır.

Durum böyle olunca arbitraj işlemleri, algoritmik yazılımlar ile yapılır hale gelmiştir. Bu yazılımlar, farklı piyasalarda işlem gören aynı menkul kıymet ile ilgili arbitraj fırsatı oluştuğunda, aynı anda her iki borsaya birden emir göndererek risksiz arbitraj işlemi yapmaktadırlar.

https://www.qnbfi.com/forex/forex-terimler-sozlugu/arbitraj-nedir

Bitcoin nedir?

Bitcoin (sembolü: ₿, kısaltma: BTC) herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş, vs. ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir. Virgülden sonra 100-milyonuncu basamağa kadar birimlere ayrılabilir.

Bknz: https://coin-net.com/bitcoin-btc-nedir/

The Bitcoin Investment Trust

Bir Trust (bir yatırım ortaklığı), belirli bir varlığın (altın veya bitcoin gibi) sabit bir miktarına sahip olan bir şirkettir. Yatırımcılar, Trust tarafından tutulan varlığın mülkiyetini temsil eden sözleşmelere sahip olarak, parayı birleştirir ve Trust hisselerini satın alır.

Block

Blokchain zincirinde oluşan/gerçekleşen işlemleri onaylayan ve kayıt altına alan isimdir. Takribi her 10 dakikada bir (bu süre değişkenlik gösterebilir), yeni bir blok madencilik yoluyla blok zincirine dahil edilir.

Block Reward

Bitcoin’in merkezi kurallarından biri olan Block reward (Blok ödülü), kripto para birimine göre veya zorluk derecesine göre değişebilen miktarlarda, blok madenciliği sırasında bir blokta başarıyla hesaplama yapan yani bitcoin veya diğer altcoinlerden birini bulan madenciye verilen ödüldür.

Blockchain

Bloklardan oluşan zincirler, yapıdaki Blockchain (Blok Zinciri), şifrelenmiş işlem takibini sağlayan dağıtık yapıdaki bir veri tabanı sistemidir. Para transferlerinde her adım bir bloğu oluşturur.

Bknz: https://coin-net.com/blockchain-nedir/

Block Explorer

Söz konusu kripto paranın Blockchain’indeki işlemleri, (hash hızı, transferler vb.) gerçekleşen tüm işlemleri görüntülemek için uygulana çevrimiçi bir araçtır . Bir kripto para transferi yaptığınızda ilgili transferin/transferlerin durumunu kontrol edebilirsiniz. Aşağıda iki farklı explorer örneği verilmiştir.

Bitcoin: https://www.blockchain.com/explorer

Ethereum: https://etherscan.io/

Burn / (coin burn)

Bir koin’in bir miktarının geri döndürülemez bir adrese gönderilmesiyle dolaşımdan kaldırılması durumuna verilen isimdir. Böylece dolaşımdaki koin miktarı azaltılmış olur.

Confirmation

İşlemlerin ağ tarafından doğrulanması işlemidir. Blockchain ekosistemini kısaca şöyle özetleyebiliriz. İsteyen herkesin dahil olduğu ve kendine bir kopyasını aldığı bir kayıt defteri ve yapılan tüm işlemler herkes tarafından deftere işlenir. Örneğin Ali Ahmet’e 1 bitcoin gönderdi, bu işlem için herkes defterlerini kontrol eder Ali’nin gerçekten 1 bitcoini var mı? varsa sonra Ali’nin hesabından 1 bitcoin eksiltip Ahmet’in hesabına 1 bitcoin ekler bunu herkes defterine işler ve “Üç onay” çoğunluk tarafından kabul gören işlem sayısıdır. Her yeni onaylama ters tepme riskini düşürür. Her onay, işlemin doğruluğunun tekrar teyidi anlamına gelir.

Cryptocurrency

Matematiksel hesaplamalar yöntemiyle üretilen kriptografi (şifreleme) altyapısına dayanan dijital paralara verilen isimdir.

Circulating Supply

Herhangi bir koin’in güncel olarak dolaşımdaki miktarına verilen isim dir.

Cloud Mining

Uzaktan işleme gücü olan madencilik, genel olarak enerjinin uygun maliyetli olduğu ve çevre sıcaklığının yıl boyunca soğuk olan ülkelerde bulunan madencilik firmalarına evinizdeki bilgisayarınızla katkı sağlarsınız ve sağladığınız katkıya orantılı olarak koin alırsınız.

Cold Storage

Kripto paraların çevrimdışı depolanması , donanım cüzdanları, USB’ler, çevrimdışı bilgisayarlar veya kağıt cüzdanlardır.

Cold Wallet

Offline yani internet bağlantısı olmayan (gerektiğinde bağlanabilen) cüzdan kağıt cüzdan veya hardware (donanım) cüzdanlardır. Örneğin: ledger Nano S

Dao

Genellikle blok zincirinin nasıl gelişmesi gerektiğine oy veren geliştiricilerden ve hissedarlardan oluşan bir organizasyon olan ‘Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon’ anlamına gelir.

Decentralized

Ademi merkeziyetçilik, bir amaca ulaşmak için düğümlerin veya gönüllü katılımcıların dağınık bir şekilde fakat uyum içerisinde çalıştığı bir sistemdir. Merkezi bir nokta yoktur. Tüm işlemler ağa gönüllü olarak katılanlar tarafından birlikte tutulur ve işlenir.

Decentralized Applications (dApps)

“Merkezi olmayan uygulama” anlamına gelir, bunlar merkezileştirilmemiş ve blok zincirinin üstünde çalışan uygulamalardır.

Decentralized Autonomous Initial Coin Offerings (DAICO)

Ethereum kurucularından Vitalik Buterin tarafından önerilen Merkezi Olmayan Özerk Organizasyonlardan (DAO’lar) ve ICO’lar gelen fikirleri birleştiren, ademi merkeziyetçi projelerin finanse edilmesi için bir yöntem olarak kullanılır. ICO sürecinde, belirli şartların yerine getirilmesi durumunda destekçilerin fonlarının iadesi için oy kullanmalarına izin veren bir yönetim şekli sunar.

Decentralized Exchange (DEX)

Kripto paraların alınıp satıldığı Merkeziyetsiz yapılar üzerine kurulmuş borsalar, bu borsalarda fon tutmak yerine direkt olarak cüzdanlardan işlem yapılabilmektedir.

DDoS Attack

DDoS, “dağıtılmış hizmet reddi” anlamına gelir. Bu tür saldırılar, bir siteyi trafikle aşırı yükleyerek siteyi durdurmaya çalışır. Kripto para borsaları bu tür saldırılara karşı risk altındadır.

Delegated Proof-of-Stake (dPOS)

İşlemleri doğrulamak için süper düğümler veya ana düğümler kullanan bir Proof of Stake varyasyonudur.

Double-Spends

Oldukça basit! bu, birinin kripto para birimini iki kez harcayabileceği zamandır. Çoğu durumda, birisi % 51 saldırısı yapmadıkça bu imkansızdır.

Dominance

Bitcoin’in piyasa kapitalizasyonunu diğer tüm kripto para birimlerinin genel pazar payı ile karşılaştıran bir endekstir. Bitcoin’in baskınlığı olarakta bilinmektedir.

ERC-20

Ethereum blockchain’de token standardı. Adresler arası veri aktarımı ve veri erişimi de dahil olmak üzere genel bir kural listesidir.

ETH (ethereum)

Ethereum ekosisteminin para birimi kısaltmasıdır.

Exchange

Kripto para alıp – satmak için, veya fiat para veya diğer kripto para birimleri kripto ticareti yapmasını sağlayan platformlara verilen isimdir. Türkiye kriptopara satın alabileceğiniz bazı borsalar;

Icrypex: https://www.icrypex.com/

Btctürk: https://www.btcturk.com/

Bittürk: https://bitturk.com/

Paribu: https://www.paribu.com/

Fiat Currency

“İtibari Para Birimi”, NETELLER Hesabı tarafından desteklenen, devlet tarafından verilen bir para birimi anlamına gelir.

Faucet

Türkçe’deki karşılığı ‘musluk’ olarak bilinen kelime bizlerin kripto para kazanmamıza yardımcı olmasına yarayan bir işlevi vardır. Bu sistemden yararlanabilmek için, belirli sitelere girip, günlük 5–6 kez tıklamamız yeterli olacaktır.

Fork

Blok zincirinin alternatif devam eden bir versiyonunun oluşturulması, genellikle sağlayıcıların diğerlerinden farklı bir dizi işlem blokları çıkarmaya başlamasından dolayı oluşur.

Genesis Block

Blok zincirinde’ki ilk bloğun adı’dır.

Hash

Değişken bir miktarda veri alan ve daha kısa, sabit uzunlukta bir çıktı üreten matematik işlemidir. Bir çıkarım işlevinin iki önemli özelliği vardır. Öncelikle, çıktıya bakarak, bu orijinal girdinin ne olduğunu anlamak matematiksel olarak zordur. İkincisi, girdinin en ufak bir parçasındaki değişiklik bile, tamamen farklı bir çıktı üretecektir.

Hashrate

Belirli bir süre içinde, bir Bitcoin sağlayıcı tarafından yapılan çıkarımların sayısıdır. Bu süre genellikle bir dakikadır.

Hard Fork

Esasen bir hard fork, daha önce doğrulanmamış blokları geçerli veya tersine çevirebilen blok zincirine yönelik radikal bir güncellemedir.

Hard fork, yeni bir kripto para biriminin oluşturulmasına neden olabilir. İyi bilinen bir örnek Bitcoin ve Bitcoin Cash olacaktır.

Hodl

“Beklet” kelimesinin sarhoş bir yazım hatası. Şimdi insanlar bekleyeceklerini ve bir kripto para birimini tutacaklarını söylediklerinde kullanıyorlar.

Input

Kriptopara ödemelerinin nereden geldiğini gösteren, blockchain işlemin bir parçasıdır.

IEO

“İlk Takas Teklifi” için Standartlar, kullanıcıların bir borsada kullanılabilecek madeni paralar satın aldığı bir kripto para birimi değişimi için bir bağış toplama etkinliğidir.

Immutable

Bu, genellikle dağıtılmış defteri tanımlamak için kullanılan bir kelimedir. Değiştirilemeyeceği anlamına gelir. Bilgi veya işlem eklendiğinde, bunları kaldıramazsınız.

Liquidity

Ticaret, para ve ticaretle ilgili işlemlerde kullanılabilecek durumda olan satın alma gücü, likidite.

Market Order

Bir değişim için verilen talimat. Piyasa hızında bir varlık satın almak veya satmak için borsada girilen emir. Bir Bitcoin borsasında, Bitcoin’lerinin acilen satılmasını ya da satın alınmasını isteyen kişi, piyasa durumunun kar yapmak için tetiklenmesini beklemek yerine, bir piyasa emri verebilir.

Mining

POW (Proof of work) yani iş ispatı algoritmasında çalışan kriptopara’larda kripto para arzını sağlamak için blokların oluşmasını sağlayan ve yeni bir blok bularak koin arzını sağlama işlemi.

Node

İşlemleri başkalarına bağlı bir kullanıcı tarafından Bitcoin ağına bağlı bir bilgisayarı ifade eder.

Peer to Peer (p2p)

İki veya daha fazla bilgisayar arasındaki bağlantı. Kripto para birimi söz konusu olduğunda bunlar düğümler olacaktır. Eşler arası kripto para birimi ve blok zinciri için benzersiz kılan şey, işlemler arasında aracı olmamasıdır.

Private Key

Bir kripto cüzdan oluşturken ekosistem tarafından size verilen ve varlıklarınızın sahipliğini ispatlamanız için kullandığınız size özel şifre bu şifreler yine alfanumerik olabildiği gibi geliştirilmiş cüzdan özellikleri sayesinde 12,18,24 kelimeden oluşan şifrelerde olabilir.

Public Key

Kripto para ekosisteminde ödemlerinizi almak için kullandığınız adrestir. Günümüz bankacılık sistemi ile açıklamak gerekirse IBAN numaranız gibi düşünebilirsiniz. Public key- yani adresinizi karşı tarafa vererek ödeme alabilirsiniz.

Proof of Stake (PoS)

Kullanıcıların işlemleri doğrulamak için kripto para birimlerinin bir kısmını yatırmalarını gerektiren oldukça yaygın bir başka algoritma.

Bazıları bu algoritmanın Proof of Work’ten çok daha verimli olduğuna inanıyor.

Proof of Work (PoW)

Kripto para birimindeki en yaygın algoritmalardan biri. İşlemleri doğrulamak için madencilerin blokları çıkarmasını gerektirir.

Pump and Dump

Bu, insanların – genellikle büyük bir paya sahip olan yaratıcıların – fiyatı yapay olarak pompalamak için başkalarını kripto para birimlerini satın almaya teşvik ettiği bir aldatmaca.

Fiyat mutlu oldukları yüksek bir noktaya ulaştığında, dolandırıcılar sahip oldukları her şeyi satar ve fiyat düşer.

Rekt

“Enkaz/rekt olmak” için argo bir kelime. Kullanıcının kripto para biriminde çok para kaybettiği anlamına gelir.

Satoshi Nakamoto

Bitcoin’in yaratıcısı olarak bilinen kişi veya grupların kullandığı isimdir. Bu uygulamanın bir parçası olarak aynı zamanda ilk blok zinciri veritabanını tasarlamış, Aralık 2010’a kadar Bitcoin’i geliştirmeye devam etmiştir.

Satoshi

Bitcoin’in milyonda birine verilen isimdir. (0.0000001 BTC)

Stablecoin

Fiyat dalgalanmalarında daha istikrarlı ve daha az uçucu hale getirmek için ABD doları gibi başka bir şeyin değerine bağlı olduğu varsayılan bir kripto para birimi.

SHA-256

SHA, (-Secure Hash Algorithm-) Kriptografik karma (bazen “özet” olarak adlandırılır), bir metin veya veri dosyası için bir tür “imzadır”. SHA-256, bir metin için neredeyse benzersiz bir 256 bit (32 bayt) imza oluşturur.

Soft Fork

Blok zinciri protokolünde geriye dönük uyumlu bir değişiklik. Sert çatallardan daha az aşırıdırlar.

Solidity

Akıllı sözleşmeleri kodlamak için Ethereum tarafından icat edilen bir kodlama dili. JavaScript’e oldukça benzer ve Tron tarafından da kullanılmaktadır.

Supernode

Genellikle, süper düğümler DPoS blok zincirleri üzerinde çalışır ve işlemlerin doğrulanmasından sorumludur. Ayrıca “masternode” olarak da adlandırılabilirler.

Testnet

Amaçları test etmek için tarafsız bir şekilde kullanılan alternatif, maddi değeri olmayan bir kripto para blok zinciridir.

Token

Bir belirteç, işlem yapmak veya diğer işlevler için ödeme yapmak için kullanılabilen kripto para biriminin temelindeki dijital varlıktır. Jetonlar ayrıca “madeni para” olarak da adlandırılabilir.

Transactions Per Second

Genellikle “tps” olarak kısaltılan bu kripto para birimi terimi, bir kripto para biriminin saniyede kaç işlem yapabileceği anlamına gelir.

uBTC

Bitcoin’in yüz binde birine isim’dir. Örneğin: 0.000001 BTC

Utility Coin

İşlemler dışında başka amaçlarla kullanılabilen bir kripto para birimi.

Örneğin, Binance Coin diğer coinleri satın alırken indirim almak için Binance borsasında kullanılabilir.

Volatility

İşlem gören finansal bir varlıklar için, fiyat hareketlerinin değişken ölçüsüdür. Kısaca fiyatlarda görülen dalgalanmalara verilen isim’dir.

Wallet

Bitcoin’leri taşımak ve depolamak için kullanılan cüzdana verilen bir isimdir. Cüzdan aslında blok zincirindeki Bitcoin adreslerinizde yer alan bitcoinlerinizi harcamaya yarayan gizli anahtarlarınızı saklar.

White Paper

Beyaz kağıt, bir kripto para biriminin ne yapmak için yaratıldığını ve bunu nasıl başaracağını özetleyen bir belgedir. İlk teknik inceleme, Bitcoin için Satoshi Nakamoto tarafından yayınlandı. O zamandan beri neredeyse her kripto para birimi bir tane yayınladı.

Whale or crypto whales

Balina, tek seferde büyük miktarlarda kripto para birimini hareket ettirebilen bir varlıktır. Bunu yaptıklarında, pazar üzerinde büyük bir etkisi olabilir.