Nick Szabo kimdir?

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

1989 yılında University of Washington bilgisayar bölümünden mezun olan Nick Szabo’nun hayatı hakkında diğer tüm şifrepunklar gibi pek az şey biliniyor. Hayat hikayesinde birçok boşluklar bulunan Szabo’nun George Washington University’de hukuk eğitimi aldığını da biliyoruz. Bu eğitimi belli ki onu, paranın yasal zemini üzerinde de kafa yormaya itti.

Szabo ilk olarak 1998’de merkezi olmayan dijital bir para pirimi olacak Bit Gold fikrini ortaya attı. Bit Gold sistemi 7 adımdan oluşuyordu. Bu adımların ne olduğunu anlayabilmek için en iyisi Nick’in kendisine kulak verelim;
1. Halka açık bir bit dizisi, “meydan okuma dizisi” oluşturulur.
2. Alice, bilgisayarında “Benchmark“ fonksiyonunu kullanarak meydan okuma bitlerinden iş kanıtı (Proof of Work/PoW) dizisini oluşturur.
3. İş kanıtı güvenli bir şekilde zaman damgalıdır. Bu, sadece belli bir zaman damgası hizmetine bel bağlanılmaması amacıyla farklı zaman damgalama hizmetlerine dağıtılmış bir şekilde çalışmalıdır.
4. Alice, meydan okuma dizisini ve zaman damgalı iş kanıtı (Pow) dizisini Bit Gold için bir dağıtık kayıt defterine ekler. Burada da kayıt defterini düzgün bir şekilde çalıştırmak için tek bir sunucuya bel bağlanılmaz.
5. Son oluşturulan Bit Gold dizisi, bir sonraki dizi için meydan okuma bitlerini sağlar.
6. Alice’in belirli bir Bit Gold dizisinin sahibi olduğunu doğrulamak için Bob, taklit edilemez başlık zincirindeki Bit Gold başlık kaydını kontrol eder.
7. Bir Bit Gold dizisinin değerini anlayabilmek için Bob meydan okuma bitlerini, iş kanıtı (PoW) dizisini, zaman damgasını kontrol eder ve doğrular.

Enflasyona Karşı Savaşı

Nick Szabo’nun temel ilkelerini ortaya koyduğu Bit Gold sistemi özetle bu şekilde olacaktı. Üçüncü bir kişinin ya da kurumun onayı ya da izni olmadan, kişiler arasındaki alışverişlerde özgürce ve gizlilik içinde kullanılabilecek Bit Gold hiç şüphesiz kapitalist dünya düzeninin işleyişinde bir devrim yaratmayı öngörüyordu. Yani dolaşımdaki Bit Gold tamamen bilgisayar ortamında farklı bilgisayar donanımları ve yazılımları aracılığıyla yaratılacaktı. Nasıl ki toprağın altından altın madeni çıkarılır ve dolaşıma girerse aynı şekilde Bit Gold da sanal ortamda kripto para madenciliğiyle yaratılacaktı. Burada Szabo ortadan kaldırmak istediği enflasyon sorunun Bit Gold için de bir gün ortaya çıkabileceğini öngördü.

Belli bir miktar Bit Gold’u üretmek tıpkı bir altın madenini kazmak ve toprağın altından çıkarmakta olduğu gibi o günün şartlarında belli bir zaman alacaktı. Ama zaman içinde teknolojideki ilerlemeler Bit Gold üretim hızını arttırabilirdi. Böyle bir durumda piyasadaki Bit Gold miktarı artar ve bu da enflasyona sebep olurdu. Szabo bu sorunu çözmek için farklı zamanlarda üretilen Bit Gold dizilerinin farklı değerlere sahip olması fikrini ortaya attı. Zaman damgalı Bit Gold dizilerine bakarak eldeki Bit Gold’un değeri anlaşılabilecekti. Yani x birim sürede 2010 yılında üretilen Bit Gold ile aynı sürede 2020 yılında üretilen Bit Gold farklı değerlere sahip olacaktı.

Nick Szabo ile Akıllı Sözleşmeler

Nick Szabo aynı zamanda bugün kripto para teknolojisinde kullanılan akıllı sözleşmelerin (smart contract) de fikir babası olarak biliniyor. Akıllı sözleşme, üçüncü bir tarafın (bir kişi ya da banka benzeri bir kurum) onayına gerek duymadan karşılıklı alışverişin gerçekleşmesi fikrine dayanıyor. Ahmet’in Mehmet’e 300 kripto para karşılığında evini satmak istediğini varsayalım. Bu anlaşma akıllı sözleşme kullanılarak yaratılırsa Mehmet, Ahmet’e 300 kripto para gönderdiği anda evin mülkiyeti Mehmet’e geçer. Akıllı sözleşme bir kez yürürlüğe kondu mu artık bir daha değiştirilemez ve müdahale edilemez. Bu yüzden son derece güvenlidir.

Örnekteki gibi bir alışverişte evi satın alırken paranın transferiyle evin mülkiyetinin alıcıya geçmesi arasında geçen zamandan kaynaklanan tüm riskler ortadan kalkar. Artık böyle bir durumda bankaya, emlakçıya, notere hatta devletin kendisine bile ihtiyaç kalmaz.

Sırlarla dolu

Akıllı sözleşmeler sigortacılıkta ve sağlık sektöründe kullanılmaya başlandı bile. Hatta Follow My Vote gibi girişimler oy verme sürecinin de tamamen şeffaf ve güvenilir olması için akıllı sözleşme ve blockchain teknolojisinden faydalanmak istiyor. Akıllı sözleşmeler hiç şüphesiz müthiş bir kaynak ve zaman tasarrufu sağlıyor ve yakında kullanımları daha da yaygınlaşacağa benziyor.

Çok yönlü ve üretken bir kişilik olan Nick Szabo, aynı zamanda başta da söylediğimiz gibi gizemli bir kriptolog, tıpkı diğerleri gibi… Hayatıyla ilgili birçok belirsizlikler olması Nick’in aslında Satoshi Nakamoto olduğu iddialarını güçlendiriyor. En başta gelen ve en ilginç olanı Nick Szabo ile Satoshi Nakamoto isimlerinin baş harflerinin aynı olması… N ve S harflerinin sıralamasının ters olduğu ve bunun sadece bir tesadüf olduğu söylenebilir ama Macarca’da önce soyadın, sonra adın yazılıyor olması durumu daha da ilginç kılıyor.

Satoshi ile Bağlantısı Var mı?

En başta alıntı yaptığımız blog yazısı aslında 2005 yılında yazılmış olsa da Szabo yazının tarihini 27 Aralık 2008 olarak değiştirmiş. Bu tarih Satoshi Nakamoto ismiyle Bitcoin’in dünyaya açıklandığı tarihin sadece 2 ay sonrasına denk geliyor. Aslında çok uzun zamandır kripto para üzerine kafa yoran Nick Szabo’nun, Bit Gold yazısını sanki Bitcoin’den sonra yazmış gibi göstermeye çalışması son derece şüpheli görünüyor.

Szabo bunun blogger’lıkta sık kullanılan bir taktik olduğunu ve böyle yaparak popüler bir yazının sitesinde daha öne çıkmasını sağladığını söylese de yine de şüpheleri gideremiyor. Üstelik Hal Finney, Wei Dai ve daha birçok kriptolog Satoshi’yle tanışıklarını kamuoyuna gösterse de, Szabo ile Satoshi arasında bilinen bir mail ya da yazışma bulunmuyor. Szabo defalarca kez iddiaları reddetse de hala onun aslında Satoshi Nakamoto ya da Satoshi’lerden biri olduğuna inanan ciddi bir kesim bulunuyor. Szabo Satoshi olsun ya da olmasın, Nick Szabo’nun kripto para kavramının bugünlere gelmesinde çok büyük bir payı olduğu tartışmasız bir gerçek…