Amerika Birleşik Devletleri saatiyle 18 Şubat 2021 perşembe günü saat 16.55’te ABD Hazine Bakanı Janet Yellen CNBC kanalında yayınlanan ‘Closing Bell’ adlı programa konu oldu. Sara Eisen ile yapılan röportajda ABD hazine durumu, Covid-19 dönemi ve kripto varlıkları gündem konusuydu. Linke tıklayarak orijinal röportajı görebilirsiniz.
Konuşma ABD teşvik paketi ile başladı. Güncel haliyle teşvik paketi şu an ne konumda duruyor diye soruldu. Janet Yellen, bu paketin, yasaya dönüştürüleceği konusunda kongre üyelerinin ilgilendiğini belirtti. “Yapmamız gereken esas şey pandemi süreci ile başa çıkmak ve bunun ötesine geçmektir. Bunun yanında ekonomimizi ayağa kaldırmamız gerekiyor. Salgından hasar alan ve olumsuz şekilde etkilenen tüm insanlara yardımcı olabilmek için gerçekten ihtiyacımız olduğunu düşündüğüm bir paket. Paketin yasalaştırılmasında ve işleme konulmasında iki partili bir destek görmek isterim.”
Sara Eisen’ın bir diğer sorusu da salgında etkilenen ekonomiler ile alakalıydı. Röportaj başlamadan önce çok güçlü bir perakende satış raporu aldığını belirtti. Bu rapora göre, imalat ve konut sektörü salgın öncesi seviyelerine dönmüştü. Fakat yine de bir ilerleme gözükmeden eski rekor seviyelerinde tutunduğunu belirtti. “Bu, 2 trilyon dolarlık bir teşviğe ihtiyaç duyan bir ekonomi mi?” diye sordu.
Janet Yellen bu soru için “Evet.” dedi ve devam etti. “Gerçekçi bir gözle bakıldığında %10 oranında işsizlik var. Bu yaklaşık 9 milyona tekamül ediyor. İşsizlerin üzerine eklenen 4 milyon kişi de çalıştıkları işlerden ayrıldılar. 2 milyon kişinin ise mesai saatleri kısaltıldı. Ben bunu derin bir çukur olarak görüyor. Geçtiğimiz yıl, 2. dünya savaşından bu yana ekonomik büyüme açısından en kötü yıldı. Yaptığımız araştırmaların sonucunda, böyle bir paket olmazsa ülkenin tam istihdama ulaşması 2024 yılını buluyordu. Bu açığı kapatmak için büyük bir pakete ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. 15 milyon Amerikalı vatandaş kiralarını ödeyemiyor veya birkaç ay geriden ödemek zorunda kalıyor. 24 milyon yetişkin 12 milyon çocuk yeterli yiyeceğe ulaşamıyor. Küçük işletmeler de kötü durumda. Bu nedenle şimdi çıkaracağımız teşvik paketinin maliyeti, uzun vadede sağlayacağımız faydaların yanında önemsiz kalacaktır. “
Sara Eiden öncelikli olarak bu teşvik paketinin gerçekten ihtiyacı olanlara ulaşıp ulaşmadığının nasıl kontrol edileceğini sordu. Yellen’ın cevabı ise Biden’ın kongre üyeleriyle görüştüğünü ve bu konu için çalışmalar yaptığını belirtti. Tam tamına bu kişilere ulaşmasa bile ekonomide bir döngü sağlayacağını da ayrıca belirtti. Bir sonraki soru ise 2 trilyon dolarlık paketin 2022’ye etkilerinin nasıl olacağı hakkındaydı. Ekonomi zaten pandemi döneminde zor bir hale geldiğinden dolayı 2022’de mali bir uçuruma zemin hazırlayıp hazırlamadığı soruldu.
Janet Yellen CNBC röportajına şu cümlelerle devam etti: “Bu yıl bu paketten çok fazla harcama yapılacak. İnsanların artık tasarruflarını biraz daha esnetmesini bekliyoruz. Bu şekilde tam istihdama ulaşabiliriz. Örneğin, insanların dışarıda yemek yemeye, Seyahat etmeye ve dinlenmeye ayırılacak bütçelerinde büyük ölçüde azalma yaşandı. Bu nedenle ABD Başkanı Biden daha büyük bir paket yayınlamak istiyor. Ancak, ABD ekonomisinde uzun vadeli yapısal sorunlarla başa çıkmaya çalışmak, eşitsizliğe, yavaş verimlilik artışına yol açtı. Bunun da çözümü gerekli AR-GE’nin sağlanması, rekabet gücünün artması ve insanların kariyerlerinde yükselebilecekleri bir yoldan geçiyor. İnsanları yeteneklerine göre işe almaya başlamalıyız. Eğitim – öğretime hitap edecek enerji yatırımlarımız bulunuyor.”
Savunduğunuz gibi en az 1,5 veya 1,9 trilyon dolarlık bir teşvik alırsanız, daha erken tam istihdama dönmemize yardımcı olacağını düşünüyorsunuz. Ne tür GSYİH rakamlarına bakıyor olabiliriz? Özel sektör tahminleri %5, %10 arasında değişiyor. Bu yıl bu ekonomide ne kadar yükseğe çıkabiliriz?
“Pandemi döneminde derin bir çukurdayız. Gerçekten güçlü bir büyüme olsa iyi olur. Ve bu paketin bunu sağlamaya yardımcı olacağını düşünüyorum. Kongre Bütçe Ofisi, böyle bir paket olmadan, tam istihdamın 2024 yılına kadar süreceğini öngördü. Ama eğer her şey yolunda giderse, önümüzdeki yıl tam işe geri dönebiliriz.”
Günü CNBC’de Capitol Hill’deki GameStop duruşmasını izleyerek geçiriyoruz. Ve bunun piyasa yapısı açısından SEC için gerçekten bir sorun olduğunu biliyorum, ama konuya bakmak için düzenleyiciler toplantısı yaptınız. Sizce Federal Rezerv’in süper kolay politikaları ve mali otoritelerden gelen teşvikler, gördüğümüz bu tür spekülatif ticaret faaliyetleri için koşulları olgun hale getiriyor mu?
“Dürüst olmak gerekirse, buna neyin sebep olduğunu söylemek zor. Ancak sıfır komisyon ticaretinin yaygınlığının artması, perakende yatırımcıları piyasalara daha fazla dahil olmaya teşvik ettiğini düşünüyorum. O bölümde neler olduğunu tartışmak için düzenleyicilerle bir toplantı yaptım. SEC bir rapor hazırlayacak ve bu konuyu araştıracak. Bizim öngörümüz, piyasaların bu süre zarfında oldukça iyi çalıştığı yönündeydi. Temel altyapı, ağır ticaret ve yüksek volatilite olmasına rağmen esnekti. Ancak, ticaret uygulamalarının yatırımcı koruması ve verimli piyasalarla tutarlı olup olmadığına gerçekten bakmamız gerekiyor. Ayrıca, SEC bulgularını hazırlarken bakmak istediğimiz birtakım alan var.”
Janet Yellen CNBC röportajından önce de Bitcoin ve diğer kripto varlıkları hakkında yorumda bulunmuştu. 9 ve 10 Şubat tarihlerinde Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı “Finansal Sektör Yenilik Politikası Yuvarlak Masası”na ev sahipliği yaptığı sırada konu yine kripto varlıklarına geldi. Burada yaptığı konuşmada kripto varlıklarını riskli bulduğunu ve kara para aklama yöntemleri için giderek daha fazla tercih edildiğini belirtmişti. Şimdi ise Sara Eisen, “Bitcoin fiyatında da bir artış gördük. Bunu insanların ilgili olduğu bir fenomen olarak görüyor musun?” diye sordu.
“Oldukça spekülatif bir varlık. Yıllar içerisinde çok sayıda iniş çıkışları oldu. Ama biliyorsun ki son zamanlarda ani bir artış görüldü.”
“Düzenlemek ister misin?”
“Kara para aklama işlemlerini sağlamak için bir araç olarak kullanılmadığından ve yatırımcıların korunduğundan tam anlamıyla emin olmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden Bitcoin ile ilgilenen kurumları düzenlemek, düzenleyici sorumluluklarına uyduklarından emin olmak kesinlikle önemli.”
Aslında bakılırsa, Janet Yellen CNBC röportajında da bir önceki konuşmasına benzer ifadeler kullanmış. ABD Senatörü Cynthia Lummis’in geçtiğimiz günlerde yapılan konuşmadan sonra Janet Yellen’ı kripto varlıkları konusunda ikna etmesi bekleniyordu. Yine de aşırı bir şekilde olumsuz konuşmalar olmadığından dolayı kripto para severler gelecekte ABD Hazine Bakanlığı tarafından oluşturulacak düzenlemeyi bekliyor olacaklar.
Haberin detaylarını okumak için linke tıklayabilirsiniz.
“Spekülatif faaliyetlerden bahsederken, IPO’larda, SPAC’larda daha önce hiç görmediğimiz büyük hamleler gördük. Borsa rekor seviyede. Sana mantıklı geliyor mu? Temellerle eşleşiyor mu?”
“Çok düşük faizlerle işlem yapılabildiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Biçilen fiyatlar çok yüksek olsa da, faiz oranlarının çok düşük olduğu bir dünyada, kazançların birkaç kat olması beklenebilir. Aynı şekilde kayıpların da. Borsalarda çok dikkatli olmamız gereken sektörler olabilir.”
“Peki ya borç tarafında? Elbette, bu yıl içinde çok fazla borç keseceksin. Sence Fed tüm bu borcu satın alabilecek mi? Son zamanlarda katılıma yabancıların ilgisizliğinden mi endişeleniyorsunuz? Sence başka bir QE uygulamak zorundalar mı?”
“Bence Hazine piyasası çok sağlam. Fed, para politikası açısından uygun olduğunu düşündükleri şeyleri satın alacaktır. Ancak, ABD Hazineleri için sağlam bir küresel pazar var. Açıkları finanse edebilmek açısından herhangi bir baskı görmüyoruz ve bunun devam etmesini bekliyorum.”
Röportajın sonunda konu tabi ki Trump yönetimi ve Çin’e geldi. Trump yönetiminden kalan bir dizi tutumları devam ettirdiklerini belirtti. Daha önceleri Janet Yellen’ın yaptığı bir konuşmada Çin’e karşı sert olacağını belirtmişti. Bu düşünce halen daha devam ediyor. Fakat, Trump yönetiminden kalan bazı davranışların doğru olmadığını da düşünüyor. Çin’in ekonomik uygulamalarıyla ilgilendiklerini ve bazı konularda uyardıklarını belirtti. Son olarak da şaşırtıcı bir cümle geldi:
“İklim değişikliği, nükleer silahların yayılması gibi sorunlarımız var. Pandemi ve küresel etkileri ile savaşmada tek başımıza başarılı olamayabiliriz. Çin ile işbirliği yapmamız söz konusu.”
Ayrıca, Jnet Yellen Twitter’ı daha aktif kullandığını da belirtti. Kendisinin Twitter hesabını görmek için linke tıklayabilirsiniz.
Son dakika haberlerini en özel şekliyle okumak için bizi takip edin. Twitter hesabımıza ulaşmak için linke tıklayabilirsiniz.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.